Kilka lat temu już o tym pisałem, ale sądzę, że jest to warte przypomnienia, szczególnie radnym.
Co to jest ocena skutków regulacji (OSR)? W czym może pomóc?
OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR)
Zetknąłem się z tym pojęciem w swojej pracy zawodowej podczas udziału w opiniowaniu projektów aktów prawnych.
Ocena skutków regulacji zamieszczana jest tylko w uzasadnieniu i do tego na samym jego końcu. Zawsze przywiązywano do niej dużą uwagę.
Ocena skutków regulacji (OSR) to właściwie jeden z załączników do projektu aktu normatywnego np. ustawy, który opisuje przewidywane skutki proponowanych regulacji według metody analizy kosztów i korzyści. OSR powinna prezentować konsekwencje jakie może spowodować przygotowywany akt prawny w życiu społecznym. Dla nas takim aktem jest np. uchwała rady miasta.
Zatem OSR jest bardzo ważnym elementem w procesie tworzenia prawa, nawet tego miejscowego. Dobrze wykonana OSR pozwala na przedstawienie konkretnych merytorycznych argumentów dla wprowadzenia danego aktu prawa.
Dla tych, którzy tworzą prawo OSR zapewnia prawidłową ocenę konsekwencji, skutków jakie może spowodować przygotowany do uchwalenia akt prawny. Dostarcza też konkretnych merytorycznych argumentów dla wprowadzenia danego aktu prawnego.
To była teoria.
Dlaczego o tym piszę? Otóż czytając projekty naszych uchwał, a szczególnie opracowane przez Burmistrza WNIOSKI przekazywane do Rady Miasta Bielsk Podlaski, które są swego rodzaju uzasadnieniem projektów uchwał dochodzę do wniosku, że są one tylko namiastką takiej analizy. Skupiają się tylko na wyjaśnieniu potrzeby przyjęcia uchwały. Nic poza to.
Radni podejmując decyzję dotyczącą uchwały najczęściej kierują się argumentem, że taka jest konieczność. Natomiast czytając wniosek czy projekt nie zawsze mają pełną wiedzę jakie ona niesie konsekwencje dla naszej społeczności.
Ocena skutków regulacji powinna właśnie zawierać zestawienie kosztów i korzyści uchwalenia danego aktu. Nie tylko w ujęciu ekonomicznym tzn. ile będzie to nas kosztować i ile na tym zyskamy. Musi zawierać całe zestawienie kosztów i korzyści społecznych np. wpływ na rodzinę, na przedsiębiorców itp.
Rada miasta, powinna wprowadzić do statutu wymóg przygotowywania do każdej uchwały uzasadnienie zawierającego ocenę skutków regulacji. Szukałem czegoś takiego w obowiązującym statucie w „Rozdziale 11- Podejmowanie uchwał”, nie znalazłem.
Oczywiście należałoby przedyskutować, przeanalizować jakie punkty powinna zawierać ocena.
Mogłoby to być np:
- Podstawa wydania.
- Powiązanie z innymi uchwałami.
- Wydatki i dochody związane z wejściem w życie uchwały (w latach).
- Wpływ na rodzinę.
- Wpływ na rynek pracy.
- Wpływ na przedsiębiorców, konkurencyjność itp.
Oczywiście powyższą propozycję należy traktować jedynie jako materiał do dyskusji. Ostateczne kryteria oceny powinny zostać precyzyjnie wypracowane i nie przez urzędników.
Wprowadzenie w statucie w rozdziale 11 “Podejmowanie uchwał” wymogu, aby każda uchwała zawierała uzasadnienie, w tym ocenę skutków regulacji byłoby bardzo korzystnym działaniem. Dzięki takiej zmianie poznalibyśmy zawsze przyczyny powstania uchwały, autora oraz jej skutki na nasze życie, życie miasta. Nawet po latach moglibyśmy analizować, co wtedy chciano osiągnąć, a co osiągnięto.
Poniżej typowe uzasadnienie ustawy zawierające ocenę skutków regulacji:
Jedna odpowiedź do “003. OSR – Ocena Skutków Regulacji”
Gdyby Burmistrz pisał takie uzasadnienie, to po dwóch trzech latach, każdy mógłby wrócić do projektu i uzasadnienia i zapytać ponownie czy to była dobra uchwała. Mogłoby się okazać, że wszystko poszło nie w tą stronę, którą on chciał i przyczyny okazałyby się inne. (ha,ha)